Page 77 - Amechanon_vol1_2016-18
P. 77
Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846
χαρακτηριστικά αυτού που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η εκπαιδευτική διάσταση μιας τέτοιας
πρακτικής: ευρηματικότητα, περιπλάνηση και αυτοσχεδιασμός. Παρέχει, επίσης, ένα
παράδειγμα μιας συγκεκριμένης τεχνικής που υιοθέτησε στο Βραζιλιάνικο θέατρο ο
διανοούμενος Α. Boal και εξερευνά τις συνδέσεις της με μερικές φιλοσοφικές ασκήσεις, έτσι ώστε
να διασαφηνίσει και να προβληματοποιήσει τις συνδέσεις μεταξύ φιλοσοφικής πρακτικής και
θεάτρου και πιο συγκεκριμένα μεταξύ σώματος και σκέψης.
Λέξεις-Κλειδιά: θέατρο, σώμα, φιλοσοφική πρακτική, Α. Boal, φιλό-δραμα.
Teatro e filosofia: corpo e pensamento
As relações entre corpo e pensamento são tão antigas como a própria filosofia também o
são entre teatro e filosofia. Desde Platão até autores contemporâneos enfatizam esse
vínculo que o filósofo e diretor de teatro argentino contemporâneo, Ricardo Sassone,
75
chama de philodrama . No campo da prática filosófica, a italiana Marina Santi tem também
estudado o valor educativo de práticas artísticas como o Jazz e como elas são inspiradoras
76
para pensar a prática filosófica . Neste texto breve me proponho a pensar essa
semelhança a partir de um exemplo extraído do criador do Teatro do Oprimido, Augusto
77
Boal e de uma de suas técnicas, que ele chama de «Parem e pensem» . Meu intuito é
mostrar como existem muitos pontos em comum entre o que faz um diretor de teatro com
seus atores e o que faz um professor com seus estudantes numa prática de filosofia. Para
isso trabalharei primeiro algumas notas da filosofia e de um professor, a ignorância, a
invenção, a errância e a improvisação. A seguir apresentarei a técnica «Parem e pensem» e
finalmente tirarei algumas conclusões do estudo mostrando possíveis interseções e linhas
75
Sassone, R., «Notas para una filosofía de la corporalidad: cuerpo e identidad. La ‘Para-doxa’ del
comediante disuelta en la ‘doxa’ del espectador-receptor», in: Anais do V Colóquio Internacional de
Filosofia da Educação, Rio de Janeiro: UERJ, 2010; Sassone, R. «Notas para la comprensión de la
paradoja contextual en relación a la configuración del hecho teatral como presencia. la dialéctica
‘performance’ / ‘política’ como pro-yección de la relación escindida: ‘mundo de la re- presentación’
- ‘mundo de la presentación’. el acontecimiento como concepto articulador», in: Kohan, W., Lopes,
S., & Martins, F., (orgs.), O ato de educar em uma língua ainda por ser escrita, Rio de Janeiro: NEFI,
2016, pp. 405-417.
76 Santi, M. (org.), Improvisation. Between Technique and Spontaneity, Cambridge: Cambridge
Scholar Publishing, 2010; Santi, M., «Educare in jazz: otto tratti di una nuova pedagogía», in: Kohan,
W., Lopes, S., & Martins, F., (orgs.), O ato de educar em uma língua ainda por ser escrita, Rio de
Janeiro: NEFI, 2016, pp. 383-394; Santi, M., & Zorzi, E., (orgs.), Education as Jazz. Interdisciplinary
Sketches on a New Metaphor, New Caste Upon Tyne: Cambridge Scholars, 2015.
77 Boal, A., O arco-íris do desejo, Rio de Janeiro: Civilização Brasileira, 1995.
77