Page 29 - Amechanon_vol1_2016-18

Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846

a way that for someone to write is expressed as a «sentiment» of writing. This presupposes a
practice of free writing, with continuance and social recognition, in that way that the writing
become a «spiritual exercise», as Pierre Hadot would say ∙ not an activity of institutional

normalization but rather a philosophical or existential action. Not a scholar (or scholastic) activity,
but a transformation of the self. Study becomes a social experiment in which everyone investigates
and expands that of which he/she is capable, according to two principles: the confirmation of
equality (Rancière) and the practice of joy.

Keywords: «what can the body do?», experience, writing, confirmation of equality, practice of joy.

Το σώμα έχει συχνά περιοριστεί στη φυσική του διάσταση αν όχι στη φυσιολογική. Και δε βρίσκει
τη θέση του σε ένα πλαίσιο μελέτης γενικότερα αφιερωμένης στην νοητική δραστηριότητα. Ή
ακόμα, στη Γαλλία, επιφυλάσσεται μία θέση αποκλειστικά γι’ αυτό, στην περίπτωση των

«Αθλητικών και Φυσικών Δραστηριοτήτων» (APS). Ακολουθεί δε η παλιά διαίρεση σε σώμα και
πνεύμα, που επαναλαμβάνεται αδιάλειπτα στο πλαίσιο μιας άνισης ιεραρχίας στην ίδια τη
λειτουργία των θεσμών. Θα ήθελα να υποστηρίξω εδώ, ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο να

δώσουμε πίσω στο σώμα τη θέση που του αξίζει (πώς, άλλωστε, τέλος-τέλος να προσδιορίσουμε
αυτή τη θέση;) αλλά να προτείνουμε έναν επαναπροσδιορισμό του. Τίποτα εξάλλου δεν είναι
λιγότερο βέβαιο από την ιδέα που έχουμε, ότι αυτή η διαίρεση αντιστοιχεί σε κάτι διαφορετικό
από μια κοινωνική και ιστορική κατασκευή της γνώμης. Αναφερόμαστε, για παράδειγμα, στο

έργο του Έλληνα γιατρού Γαληνού από την Πέργαμο, ο οποίος, στο δεύτερο αιώνα, δε θεωρούσε
ότι μπορούμε στην ιατρική να διαχωρίσουμε την ψυχή από το σώμα, συνδέοντας έτσι όλες τις
ασθένειες του σώματος και της ψυχής με μια κακή ιδιοσυγκρασία του σώματος, στο οποίο, με τη

σειρά τους εκείνες επενεργούσαν. Η πραγματεία του Ὅτι ὁ ἄριστος ἰατρὸς καὶ φιλόσοφος,
παρέχει επ’αυτού μία χαρακτηριστική εμπειρία. Την ίδια εποχή, οι Πυρρώνειες Υποτυπώσεις του
Σέξτου Εμπειρικού, αναπτύσσουν μία αξιοσημείωτη παρουσίαση της σημασίας που μπορούσε
να αποδοθεί στα συναισθήματα (επομένως και στο σώμα) μέσα στο πλαίσιο της γνωστικής

δραστηριότητας, προτείνοντας συνάμα μία φιλοσοφία ως τρόπο ζωής (αγωγή) και μία πρώιμη
ηθολογία. Όσον αφορά στο Σπινόζα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία: «το Πνεύμα και το Σώμα
είναι ένα και το αυτό» (Ηθική, ΙΙΙ, 2η πρότ.), επιβεβαιώνει, διευκρινίζοντας στη συνέχεια:

«Κανένας μέχρι τώρα δεν έχει προσδιορίσει αυτά που μπορεί το σώμα». Ο Deleuze, από την
πλευρά του, επέμεινε πολύ σ’ αυτό το σημείο (βλ. για παράδειγμα το βιβλίο του Σπινόζα,
Πρακτική φιλοσοφία), το οποίο θα ήθελα να διαβάσω εκ νέου με τη σειρά μου, μέσα στο
ιδιαίτερο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Όχι: Τι πρέπει να διδάξω; Αλλά: Τι μπορεί το σώμα να κάνει;

Είναι μία ριζοσπαστική παραδοχή της προϋπόθεσης. Εκκινώντας, όχι από τις υπερβατικές
συστάσεις του θεσμού του Κράτους, αλλά από τα εγγενή αποτελέσματα της εμπειρίας. Δεν
ξέρουμε τι μπορεί το σώμα (τη δύναμή του να παθαίνει και να δρα) και, πιο γενικά, τι μπορούν

29