Page 30 - Amechanon_vol1_2016-18

Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846

τα σώματα (στις συναντήσεις τους) - πρέπει λοιπόν να πειραματιστούμε. Αυτό σημαίνει να
μάθουμε να γράφουμε; Η ερώτηση δεν είναι: Τι πρέπει να διδάξω; Αλλά: Τι μπορώ να κάνω μέσα
στη σχέση μου με αυτή τη «γλώσσα» που είναι η γραφή. Μια σχέση έκτοτε «κοινωνικοποιημένη»,

και μάλιστα «συνεργατικά κοινωνικοποιημένη», έτσι ώστε το να γράφει κανείς να εκδηλώνεται
ως «συναίσθημα» γραφής. Αυτό προϋποθέτει μια πρακτική ελεύθερης γραφής, με διάρκεια και
κοινωνική αναγνώριση, έτσι ώστε η γραφή να γίνεται μια «πνευματική άσκηση», όπως έλεγε ο
Pierre Hadot ∙ όχι μία δραστηριότητα θεσμικής κανονικοποίησης, αλλά μια φιλοσοφική ή

υπαρξιακή πράξη. Όχι μια σχολική (ή σχολαστικιστική) δραστηριότητα, αλλά ένας
μετασχηματισμός του εαυτού. Η μελέτη γίνεται ένα κοινωνικό πείραμα, όπου ο καθένας
διερευνά και διευρύνει αυτό για το οποίο είναι ικανός, σύμφωνα με δύο αρχές: την επιβεβαίωση

της ισότητας (Rancière) και την πρακτική της χαράς.

Λέξεις-κλειδιά: «Τι μπορεί το σώμα να κάνει;», εμπειρία, γραφή, επιβεβαίωση της ισότητας,
πρακτική της χαράς.

Nous savons tous l’importance qu’a pris, dans notre tradition intellectuelle européenne, le
thème ancien de la séparation de l’âme (psychè) et du corps (soma). Et en effet, il est
difficile de trouver des textes de l’Antiquité gréco-romaine, de la chrétienté, et de la

modernité, qui ne s’en trouvent pas d’une manière ou d’une autre affectés. Que cette

séparation se trouve affirmée (comme chez Platon) ou contestée (comme chez Spinoza),
elle constitue un enjeu de questionnement continu que l’avènement des sciences

contemporaines n’a pas tout à fait ruiné. Et même si les problèmes théoriques se sont
transformés, posant aujourd’hui de nouvelles questions – comme celles de savoir jusqu’à

quel point le cerveau est cause de la pensée, ou si la conscience peut être réduite à des
interactions entre neurones – la réalité sociale, institutionnelle, et ses discours communs

n’en restent pas moins largement structurés par cette dualité, bien souvent hiérarchisée:
entre activités physiques et disciplines de l’esprit, métiers manuels et métiers intellectuels,

santé du corps et santé mentale, etc.

C’est donc en quelque sorte contre un certain arrière-plan des représentations et des
pratiques sociales qu’est fatalement conduite à s’affirmer toute tentative de penser et de

mobiliser le corps. Si la notion de l’âme est depuis longtemps déjà controversée et son

usage le plus souvent métaphorique, celle du corps reste très actuelle et particulièrement
problématique. Hormis certaines croyances religieuses, l’âme sans le corps n’est rien, mais
le corps sans l’âme reste tout.

30