Page 289 - Amechanon_vol1_2016-18

Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846

Το γλυπτό του Πλοίου φαντάσματος της Λέρου ήδη είχε αρχίσει να αποκτά μορφή μέσα

στα εργαστήρια του Δήμου, πριν από την άμεσή του εγκατάσταση κάτω από τη μεγάλη,
προς το παρόν κενή από τους πρόσφυγες, σκηνή του ΟΗΕ, σε κοντινή απόσταση, η
οποία κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της παρέμβασης, εξελίχθηκε στο εργαστήριο του

Yves Henri. Στο μεταξύ, στα σχολεία, οι μαθητές και οι μαθήτριες κατασκεύαζαν με

ανακυκλώσιμα υλικά την αρμάδα του Πλοίου φαντάσματος της Λέρου
«χειραφετημένου από στερεότυπα και συνηθισμένες εικόνες άρχιζε να παίρνει μορφή,

μισό-χορογραφημένο, μισό-πλασμένο μέσα σε ένα αέρινο υλικό». Το διακύβευμα,
305
σύμφωνα με τα λόγια του Didi-Huberman , ήταν «να περάσουμε ‘πίσω από την εικόνα’,
να υπερβούμε το αναγνώσιμο και το ορατό για να αποκτήσουμε πρόσβαση στο οπτικό
στοιχείο της αισθητικής εμπειρίας».

Πρώτα όμως, οφείλαμε να επιχειρήσουμε τη μετάγγιση αυτού της πρώτης φαντασιακής

και αναστοχαστικής στρώσης που υπήρχε εκεί, πολύ κοντά, αλλά ήταν καλυμμένη,
θαμμένη: στο επίπεδο της σκέψης, μα πρώτα απ’όλα σε καλλιτεχνικό, εικαστικό

επίπεδο, έτσι ώστε ο δρόμος να ανοίξει αισθητηριακά: να αρχίσουμε, δηλαδή, ήδη, να
κατευθυνόμαστε προς τη μορφή. Kαι έπειτα, να προσπαθήσουμε να επικεντρωθούμε

στην ιδέα της περιπλάνησης: στο εννοιολογικό επίπεδο, στο λογοτεχνικό, αλλά επίσης

έχοντας το νου μας να περνάμε πάντα ξανά και ξανά από αυτήν την πρώτη εμπειρία,
πάντα διαθέσιμη μεγάλου, υγρού και αέρινου μουσαμά. Το νερό, ο αέρας κατά πρώτο
λόγο - και η γη σε σχέση με το νερό. Στη συνέχεια, να τοποθετήσουμε την περιπλάνηση

ως ένα παρόν που δεν περνά, αιωρούμενο μεταξύ παρελθόντος (η μνήμη, οι

αναμνήσεις) και μέλλοντος (ο ορίζοντας, το εκειδά, συγχρόνως δελεαστικό – η διαφυγή,
η περιπέτεια, αυτό που απείρως αρχίζει εκ νέου – και τρομακτικό -, το άγνωστο, ο

κίνδυνος, η απώλεια του «οικείου», του κατοικείν ...).

Με τους ασθενείς στο ψυχιατρικό κατάστημα, το θέμα του εργαστηρίου ήταν πάντα το
ίδιο, εκείνο του «πλοίου», της βάρκας, κατασκευασμένου πάντοτε με τα απλούστερα

υλικά: Μερικά κομμάτια ξύλου, πετονιές, πλαστικό, λίγα βότσαλα, ένα πιστόλι κόλλας.
Τρεις ή τέσσερις ασθενείς ήταν απασχολημένοι με τη δική τους βάρκα γύρω από τον

Yves Henri, στη μεγάλη αίθουσα, όπου κάποιοι άλλοι δούλευαν μαζί με την εμψυχώτριά
τους. Από την πλευρά του Αlain Κerlan δεν υπήρχε θέμα οποιασδήποτε «φιλοσοφικής

παρέμβασης». Σύντομα πήρε τη θέση του βοηθού του καλλιτέχνη, ή μάλλον αυτού που

305 Didi-Huberman, G., Devant l’image, Paris: Les Éditions de Minuit, 1990.

289