Page 429 - Amechanon_vol1_2016-18
P. 429
Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846
Σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον, το αίσθημα ανασφάλειας το οποίο ένιωσα ήταν
έντονο. Η εξουσία μου έμοιαζε να αμφισβητείται και τα παιδιά αν και ιδιαίτερα
ενημερωμένα για τις δυσκολίες της καθημερινότητας, έμοιαζε να διατηρούν τον
παιδικό ενθουσιασμό και τον αυθορμητισμό μιας σκέψης η οποία τελικά
αδιαφορεί για τις σχολικές συμβάσεις. Η απλότητα και ο αυθορμητισμός τους
δεν εμπόδισαν τη διαπραγμάτευση εννοιών, οι οποίες συνδέθηκαν με την
καθημερινότητά τους. Δεν παραχώρησαν το δικαίωμά τους να σκεφτούν για
τον εαυτό τους και ταυτόχρονα δεν παραχώρησαν σε μένα το δικαίωμα της
κατάχρησης εξουσίας.
3. Άλλοτε, η σχολική κουλτούρα της τάξης φαίνεται να έχει ενσωματώσει ισχυρά
μια κουλτούρα της συζήτησης, η οποία ξεφεύγει από τα εκπαιδευτικά πρότυπα:
οι μαθητές και οι μαθήτριες συζητούν μεταξύ τους, ακούνε προσεκτικά τις
απόψεις των άλλων, διαφωνούν, επιχειρηματολογούν, εκθέτουν τον εαυτό
τους και δέχονται την κριτική των άλλων ως σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας
τολμούν να αμφισβητήσουν τις δικές τους αντιλήψεις και να εκθέσουν τον
εαυτό τους στην κριτική ματιά των συμμαθητών τους, αφού βλέπουν την
διαδικασία ως τρόπο βελτίωσης τόσο της δικής τους σκέψης όσο και της σκέψης
425
του Άλλου ` θέτουν προβλήματα και τα διερευνούν συνειδητοποιώντας ότι οι
425 Προς το τέλος της σχολικής χρονιάς και, ενώ προσπαθούσαμε να αναστοχαστούμε τα
πεπραγμένα μας, τα παιδιά αναφέρθηκαν στις συζητήσεις τις οποίες κάναμε. Αυτό που για μένα
είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφορά στην αντίληψη η οποία είχε πλέον διαμορφωθεί στη
συνείδηση των μαθητών και των μαθητριών μου σε σχέση με τις συζητήσεις τις οποίες κάναμε:
οι συζητήσεις τους έδωσαν την ευκαιρία, όπως είπαν, να δουν με άλλο μάτι τον εαυτό τους και
τους συμμαθητές τους… ιδιαίτερα τα παιδιά τα οποία συχνά στο παρελθόν δημιουργούσαν
«προβλήματα» στην τάξη. Μέσα από τις συζητήσεις δόθηκε η δυνατότητα να εκφράσουν
σκέψεις και απόψεις που συχνά βοήθησαν ή και ανέτρεπαν τη σκέψη των άλλων. Μια μαθήτρια
ανέφερε: «Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι ο/η … ο/η … ο/η…. θα μπορούσαν να σκεφτούν
με αυτόν τον τρόπο…Τους/Τις άκουγα με προσοχή στις συζητήσεις που κάναμε και αυτά που
έλεγαν πολλές φορές βοηθούσαν κι εμένα να σκεφτώ καλύτερα… Δεν ήταν πια για μένα
κακοί/ες μαθητές/τριες… άλλαξα την εικόνα που είχα για πολλά παιδιά μέσα στην τάξη». H Sharp
αναφέρει: «Η καλή κριτική νοιάζεται για τους άλλους και γνωρίζει πώς να εκδηλώνει αυτή τη
φροντίδα στην ίδια την κριτική των εγγύτερων με έναν εποικοδομητικό παρά καταστροφικό
τρόπο. Παρά λοιπόν- και πράγματι λόγω- της αγάπης και της φροντίδας για την κοινωνία και το
άτομο, οι κριτικοί, οφείλουν να έχουν το θάρρος το κουράγιο να κάνουν κριτική. Η κριτική τους
χαρακτηρίζεται από ευαισθησία, οικειότητα και άδραγμα της λεπτομέρειας που μόνο ένας
μέτοχος στην συγκεκριμένη κουλτούρα θα μπορούσε να επικαλεστεί» (Sharp, Α., Μ., «Το παιδί
ως κριτικός». ό.π., σ. 365). O Lipman, αντιπαραβάλλοντας τον προσωπικό στοχασμό (στον
παρατεταμένο προσωπικό στοχασμό, κάποιος απορεί, ρωτά, συμπεραίνει, ορίζει, κάνει
παραδοχές, υποθέτει, φαντάζεται, διακρίνει κ.ο.κ και στη συλλογική νόηση εκτελούνται οι ίδιες
πράξεις, αλλά από διαφορετικά μέλη της κοινότητας) με τη συλλογική νόηση (ένα άτομο θέτει
ένα ερώτημα, ένα άλλο αντικρούει μια υπόρρητη παραδοχή και ένα άλλο παρουσιάζει ένα
αντιπαράδειγμα) υποστηρίζει ότι η διανοητική απόσταση που διασχίζεται μπορεί να είναι η ίδια,
429
