Page 44 - Amechanon_vol1_2016-18

Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846

23
συγκεκριμένο από το βλέμμα . Σε ό,τι τώρα αφορά το ζωντανό σώμα, αυτό λειτουργεί
ενωτικά: είναι η ενική βούληση της βούλησης για δύναμη, η πρωταρχή της ζωής, αυτό

που επιστρέφει αιώνια ως όμοιο.

Ωστόσο, η ενικότητα του ματιού είναι πολύ διαφορετική από την υποτιθέμενη
24
ενικότητα του βλέμματος . Ενάντια στην εικόνα της ενότητας, που εισάγεται και
φανερώνεται στη συνείδηση από το «μάτι» της μοντέρνας φιλοσοφίας (§499), ο

Nietzsche θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντιπαραθέτει «το μάτι – καλειδοσκόπιο», το
25
όραμα μιας «αριστοκρατίας ‘κυττάρων’» (§490 ).

Μια αριστοκρατία δεν είναι από μόνη της ένα υποκείμενο-υπόστρωμα, αλλά, εντούτοις,

είναι ένα σώμα που αποτελείται από και που εξουσιοδοτείται από πολλές δυνάμεις ή
«κύτταρα», που το καθένα αναζητά την εξουσία, και της οποίας η εσωτερική ένταση και

αγωνιστική ηθική συνιστά την αρχική εύθραυστη ενότητα και αρμονία του πολιτικού
σώματος. Σε κάθε δεδομένη στιγμή, λοιπόν, ένα ενικό μάτι υπερέχει των υπολοίπων,

θέτοντας την κάθε ματιά στην υπηρεσία του, στο όνομα ενός υψηλότερου σκοπού.

23 Όπως γράφει ο φιλόσοφος στον αφορισμό 659, ενώ μπορούμε πολύ καλά να συλλάβουμε τις
ιδέες μας ως «εμπνευσμένες» ή τις εκτιμήσεις μας ως «εμφυτευμένες από έναν Θεό», «ποτέ δεν
συνέβη σε κανέναν να δει το στομάχι του σαν παράξενο ή, ας πούμε, θεϊκό στομάχι». Ακόμη, από
μια άλλη άποψη, το σώμα είναι οτιδήποτε άλλο παρά «καθαρό»: Σαφώς, εδώ ο Nietzsche θα
συμφωνούσε με τον Descartes, ότι είναι ευκολότερο να γνωρίζει και να σκέφτεται το εγώ παρά
το σώμα. Θεωρώντας μάλιστα δεδομένο ότι η παλαιά ιδέα της «ψυχής» ήταν μια ελκυστική και
μυστήρια ιδέα, το σώμα ίσως να είναι κάτι ακόμη πιο σαγηνευτικό και μυστηριώδες: «Το
ανθρώπινο σώμα, στο οποίο το πιο μακρινό και το πιο πρόσφατο παρελθόν όλου του οργανικού
γίγνεσθαι γίνεται πάλι ζωντανό και ενσώματο, μέσω του οποίου και πάνω και πέρα από το οποίο
φαίνεται να κυλά ένα τρομερό μη ακουόμενο ρεύμα: το σώμα είναι πιο εκπληκτική ιδέα από την
παλιά ‘ψυχή’». (Νίτσε, Φρ., Η θέληση για δύναμη, ό.π.).

24 Το «υποκείμενο», όπως το αντιλαμβάνεται ο Nietzsche (§485), είναι «το πλάσμα της φαντασίας
ότι πολλές όμοιες κατα¬στάσεις σε μας είναι το αποτέλεσμα ενός υποστρώματος: αλλά εμείς
δημιουργήσαμε πρώτοι την ‘ομοιότητα’ των καταστάσεων αυτών. το ότι τις διευθετήσαμε και
τις κάναμε όμοιες είναι το γεγονός, και όχι η ομοιότητα τους (--την οποία πρέπει μάλλον να
αρνηθούμε)» (πρβλ. Νίτσε, Φρ., Πέραν του Καλού και του Κακού,ό.π., §16). Μια τέτοια εξομοίωση,
για τον Nietzsche κρίνεται ως ένα ουσιαστικό κατόρθωμα της σκέψης, ως ένας τρόπος
ενσωμάτωσης και αφομοίωσης (πρβλ. Φρ. Νίτσε, Βούληση για Δύναμη, ό.π., §499, §500, §501). Για
τον Nietzsche, ολόκληρη η σκέψη και η ερμηνεία, ως αφήγηση, συνεπάγονται μια τέτοια
αφομοίωση, το «το ταίριασμα καινούριου υλικού σε παλιά σχήματα», ούτως ώστε να παρέχεται
η όψη της ενότητας (§499).

25 «Η παραδοχή του ενός υποκειμένου είναι ίσως μη αναγκαία∙ ίσως να είναι εξ ίσου επιτρεπτό να
δεχτούμε μια πολλαπλότητα υποκειμένων, που η αλληλεπίδραση και ο αγώνας τους είναι η βάση
της σκέψης και της συνείδησης μας γενικά; Ένα είδος αριστοκρατίας ‘κυττάρων’ στα οποία
κατοικοεδρεύει η κυριαρχία; Σίγουρα, μια αριστοκρατία ίσων/όμοιων που είναι συνηθισμένα να
διοικούν από κοινού και να κατανοούν πώς να διοικούν; Η δική μου υπόθεση: το υποκείμενο ως
πολλαπλότητα». (Βλ., Νίτσε, Φρ., Βούληση για Δύναμη, ό.π., §490.)

44