Page 45 - Amechanon_vol1_2016-18

Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846

Έτσι, το νιτσεϊκό «μάτι» μπορεί να ερμηνευθεί εκ νέου μέσα από τους όρους της
πολλαπλότητας και στη θέση του ενικού υποκειμένου-υπόστρωμα που χαρακτηρίζει

πολλαπλές καταστάσεις της ύπαρξης, έχουμε πολλές ματιές που αντιστοιχούν σε
ποικίλες καταστάσεις, που αν και ενδεχομένως να φαίνονται όμοιες στην

26
πραγματικότητα δεν είναι. Στον αφορισμό 492 , ο Nietzsche αποσαφηνίζει αυτό το
όραμα της «αριστοκρατίας των ‘κυττάρων’», που περιλαμβάνει πολλούς αντιβασιλείς,

οι οποίοι κυριαρχούνται από μιαν ιεραρχία και τον καταμερισμό της εργασίας, τις
συνθήκες δηλαδή που καθιστούν δυνατό το όλον και τα μέρη του.

Το βλέμμα-αντιβασιλέας, λοιπόν, δεν είναι ούτε μόνιμο ούτε σταθερό, αλλά ούτε και
αυτοπροσδιορίζεται μέσα ή μέσω των πολλαπλών καταστάσεων της ύπαρξης, αλλά

λειτουργεί ως μια προοπτική ζωντανής εικόνας, που γεννιέται, κυβερνά για κάποιο
χρόνο και πεθαίνει, δίνοντας τη σκυτάλη σε μιαν άλλη, έναν άλλο αντιβασιλέα.

Μάλιστα, η ύπαρξή του εξαρτάται από εκείνους που κυβερνά, από τους «υποκείμενούς»
του, που το στηρίζουν και το εξουσιουδοτούν, καθορίζοντας τη θέση του και, έτσι,

27
28
περιορίζοντας τη δύναμή του . Ωστόσο, αυτή η φαινομενική αδυναμία του βλέμματος
υπερβαίνεται, αν λάβουμε υπόψη ότι ανήκει σε ένα πολύ μεγαλύτερο σύστημα. Στον
29
αφορισμό §488 ο Nietzsche προσδιορίζει την κάθε υποκειμενική ματιά μέσα σε μία

26 «Αφετηρία το σώμα και η φυσιολογία: γιατί; --αποκτάμε την ορθή ιδέα για τη φύση του
υποκειμένου-ενικότητάς μας, συγκεκριμένα ως αντιβασιλείς στην κορυφή μιας κοινότητας (όχι
ως ‘ψυχές’ ή ‘ζωικές δυνάμεις’), επίσης για την εξάρτηση αυτών των αντιβασιλέων από τους
κυριαρχούμενους και από μια ιεραρχία και καταμερισμό της εργασίας ως συνθηκών που
καθιστούν δυνατό το όλον και τα μέρη του. Κατά τον ίδιο τρόπο, πώς οι ζωντανές ενότητες
γεννιούνται και πεθαίνουν και πώς το ‘υποκείμενο’ δεν είναι αιώνιο κατά τον ίδιο τρόπο, ότι ο
αγώνας εκφράζεται στο υπακούειν και διοικείν, και ότι, μια κυμαινόμενη οριοθέτηση της
δύναμης είναι μέρος της ζωής». Βλ., Νίτσε, Φρ., Βούληση για Δύναμη, ό.π., §492.

27 Η πραγματική αδυναμία του αντιβασιλέα βρίσκεται ακριβώς σ’ αυτό: στο ότι, καθώς είναι
εξαρτώμενος, τελικά δεν έχει καμία δύναμη πάνω σε αυτό που είναι: εγκαταλελειμμένος στον
κανόνα, δεν μπορεί να γνωρίζει ούτε καν την περίοδο που θα διοικήσει. Δεν ελέγχει ούτε τη
χρονική στιγμή της ανόδου του ούτε τη στιγμή της πτώσης του. Από αυτή την άποψη, γράφει ο
Nietzsche, «η σχετική άγνοια στην οποία παραμένει ο αντιβασιλέας σχετικά με τις ατομικές
δραστηριότητες και τις εντάσεις μέσα στην κοινότητα ανήκει στις συνθήκες υπό τις οποίες
μπορεί να ασκείται η ηγεσία» Πρβλ. Στο ίδιο, §609.

28 Η αδυναμία του αντιβασιλέα, η οποία φανερώνεται μέσα από τη νιτσεϊκή σύλληψη του
υποκειμένου ως πολλαπλότητα, μπορεί να οδηγήσει, και συχνά έχει οδηγήσει τους αναγνώστες
του Nietzsche στο να θεωρήσουν αυτό το «υποκείμενο» ως ένα θρυμματισμένο υποκείμενο, ως
ένα ατομιστικό υποκείμενο που υπάρχει μονάχα για μια στιγμή, που αναδύεται και εξαφανίζεται
χωρίς να αφήνει κανένα ίχνος.

29 «Δεν υπάρχουν ‘άτομα’ υποκειμένου. Η σφαίρα ενός υποκειμένου συνεχώς αυξανόμενου ή
μειούμενου, το κέντρο του συστήματος συνεχώς μετατοπιζόμενο∙ σε περιπτώσεις που δεν

45