Page 351 - Amechanon_vol1_2016-18
P. 351
Amechanon, Vol. I / 2016-2018, ISSN: 2459-2846
και εξωκειμενικά -εξωγλωσσικά, παραγλωσσικά- στοιχεία), και του
περικειμένου (με όσες παραμέτρους το συγκροτούν: ιστορικές,
πολιτισμικές, κ.ο.κ.ε.).
➢ Με την παράλληλη προσέγγιση του κειμένου ως ανοιχτής και κλειστής
δομής, τόσο λόγω των ερμηνευτικών οριζόντων σε αλληλοδιαπλοκή όσο και
λόγω των περιορισμών του κειμενικού είδους.
➢ Με την ανάπτυξη αντίστοιχης του παραπάνω πλέγματος, παιδαγωγικής και
διδακτικής (αλλά και ηθικής) στάσης τόσο απέναντι στο κείμενο όσο και στις
τεχνικές ιχνηλάτησης και ανάγνωσης.
Το ερευνητικό ερώτημα από το οποίο μπορεί να εκκινήσει μια έρευνα αναφορικά με τη
σχέση της λογοτεχνίας με τη φιλοσοφία μέσα σε λογοτεχνικά κείμενα, αφορά στην
ανάγκη να διευκρινιστούν οι διαχωριστικές γραμμές (οι οποίες συχνά είναι συγχρόνως
γραμμές ενωτικές ή, ακόμα περισσότερο, γραμμές αλληλοδιείσδυσης) ανάμεσα σε δύο
τρόπους προσέγγισης των λογοτεχνικών κειμένων: έναν που βασίζεται στη θεωρία και
τη διδακτική της λογοτεχνίας και, επομένως, «αντιστοιχεί» κατά το μάλλον ή ήττον στα
υπό ανάλυση κείμενα και έναν που βασίζεται σε φιλοσοφικές κατηγορίες ανάλυσης. Η
ανάγκη διευκρίνισης του παραπάνω συσχετισμού, έχει να κάνει με την ανάγκη να
αποκτηθεί συνείδηση αυτού στο οποίο συνίσταται η λογοτεχνική ανάλυση, έτσι ώστε
να μην ταυτίζεται με φιλοσοφικές και κυρίως παρα-φιλοσοφικές αναγνώσεις, οι οποίες
επιχειρούνται στην τάξη (στη βάση της στερεότυπης αποδοχής της συγγένειας ανάμεσα
στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία μέσω της ανάδειξης εννοιών, ιδεών και θεμάτων με
φιλοσοφικό χαρακτήρα). Κατ’ επέκταση, με την ανάγκη, ώστε η συζήτηση στην οποία
οδηγεί συνήθως η λογοτεχνική ανάλυση των κειμένων με βάση τα στοιχεία τα οποία
προκύπτουν κάθε φορά από την ανάλυση αυτή (εφόσον γίνεται συνειδητά), να μη
συγχέεται με συζητήσεις οι οποίες, στην πραγματικότητα, δεν μπορούν παρά να
ανάγονται σε φιλοσοφικές προϋποθέσεις και να παραπέμπουν σε φιλοσοφικούς
στόχους, προκειμένου να έχουν όλη τους την εκπαιδευτική, παιδαγωγική και διδακτική
σημασία (στο βαθμό, δηλαδή, όπου εμπλέκουν την αναφορά στη φιλοσοφική γνώση
και έρευνα).
Επομένως, η ανάλυση των κειμένων που επιχειρείται στο πλαίσιο μιας τέτοιας
προσέγγισης, είναι δυνατό να έχει ως σκοπό τη διερεύνηση του πεδίου των αποκλίσεων
και των συγκλίσεων ανάμεσα στη λογοτεχνική και φιλοσοφική επεξεργασία τους. Κατ’
επέκταση, το να επιτρέψει να προσδιοριστεί η αποχρώσα διαφορά ανάμεσα στην
351